نگاهی به فیلم ترکی رازهای سفره | از پختن تا کشتن در سینمای ترکیه
فیلم رازهای سفره (Sofra Sirlari) داستان زنی را روایت می‌کند که پس از اتفاقاتی تلخ، می‌خواهد کسانی که از آنها متنفر است را با غذا مسموم کند.
فیلم ترکی «رازهای سفره» (با عنوان اصلی Sofra Sirlari) که به زبان انگلیسی «آشپز سریالی» (بازی با دو عنوان آشپز و قاتل سریالی) ترجمه شده، یکی از آثار مهم سینمای ترکیه در دو سه سال اخیر است؛ هم به دلیل حضور متفاوت یک زن در نقش اصلی و هم به دلیل کمدی سیاه فیلم. هر دو موضوع برای مخاطبان سینمای ترکیه تازگی دارد و همین مسئله باعث محبوبیت فیلم در میان مردم شده است. در ادامه با فیلیمو شات همراه باشید تا نگاهی به فیلم ترکیه‌ای «رازهای سفره» داشته باشیم.
کمدی سیاه تعاریف خاصی دارد. در ساده‌ترین شکل یک شوخی سیاه را می‌توانیم به این صورت توصیف کنیم: خندیدن به موقعیتی که در ذات خودش ناخوشایند است. حال هرچه سوژه جدی و دردناک‌تر باشد، برای خندیدن به آن باید هوش و ظرافت بیشتری به خرج داد. معمولاً نمونه‌های درخشان کمدی سیاه را در ترکیب با ژانر جنایی می‌بینیم؛ یعنی زمانی که مرگ و اعمال خشونت‌بار به محور اصلی شوخی‌ها و موقعیت‌های کمیک تبدیل می‌شود. در طول چند دهه گذشته کمدی سیاه روزبه‌روز در فرهنگ عامه و آثار جریان اصلی دنیای سرگرمی نفوذ بیشتری پیدا کرده است؛ تا جایی که امروز عموم مخاطبان فیلم‌ها و سریال‌ها به شوخی‌هایی می‌خندند که شاید در آثار چند دهه قبل کاملاً هنجارشکنانه به نظر می‌آمدند. بااین‌وجود، تماشای یک کمدی سیاه از سینمای ترکیه درباره چگونگی تبدیل‌شدن یک زن خانه‌دار به قاتلی سریالی همچنان غافلگیرکننده است!
ماجرای فیلم ترکی «رازهای سفره» درباره زنی به نام نسلیجان است؛ کسی که همراه با شوهرش در شهری کوچک سکونت دارد و حالا با بحران‌های دهه سی زندگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. موقعیت شغلی همسرش باعث شده که نسلیجان از سبک زندگی مدرن و شهری خودش دور شود. در این شرایط، تنها سرگرمی و علاقه روزمره او آشپزی است؛ طوری که در خیالاتش خودش را همیشه در یک برنامه آشپزی تلویزیونی تصور می‌کند. کار کردن در آشپزخانه برای او فرصتی مهیّا ساخته تا از روزمرگی و زندگی یکنواخت فرار کند. وقتی نسلیجان متوجه می‌شود که همسرش قصد ترک او را دارد، ناگهان میلی جنو‌ن‌آمیز در وجود او زبانه می‌کشد و تصمیم می‌گیرد که با ترکیب عشق و نفرت درونی‌اش، دست به اقداماتی مرگبار بزند؛ او شروع می‌کند به کشتن کسانی که از آنها متنفر است و در این میان اسلحه‌‌ای ندارد مگر آشپزی و غذاهای خوشمزه.
عنصر مهمی که تصور فیلم رازهای سفره بدون وجود آن ممکن نبوده، حضور دمت اوگار، بازیگر باتجربه آلبانیایی در نقش اصلی است
«رازهای سفره» را امید اونال ساخته که چه در مقام نویسنده و چه کارگردان یکی از سینماگران سرشناس ترکیه است که آثارش معمولاً با تحسین منتقدان مواجه شده. اونال پیش از آن که پشت دوربین برود، دو دهه به‌عنوان فیلمنامه‌نویس مشغول کار بود.او فیلمنامه تعدادی از آثار مهم سینمای ترکیه در دهه هشتاد و نود میلادی را نوشته و سابقه همکاری با نام‌های بزرگی را در کارنامه‌اش دارد. جالب اینجاست که اکثر منتقدان، فیلم «رازهای سفره» را بیشتر به فضای کمدی و فانتزی جاری در فیلمنامه‌های قدیمی او نزدیک می‌دانند نه درام‌ها و تریلرهایی که بعداً تحت تأثیر سینمای غرب کارگردانی کرده است. حتی تأکید بر روی زنانگی و شخصیت‌های زن متفاوت هم در کارهای شاخص و قدیمی اونال ریشه دارد.
بدون شک دیگر عنصر مهم که تصور فیلم بدون وجود آن ممکن نبوده حضور دمت اوگار در نقش اصلی است؛ بازیگری با تبار آلبانیایی که در هر سه مدیوم سینما، تلویزیون و تئاتر نقش‌آفرینی‌های درخشانی داشته و از او به‌عنوان یکی از تواناترین بازیگران فعلی ترکیه یاد می‌شود. اوگار به‌واسطه حضور در سریال کمدی «یک مرد، یک زن» با موضوع دردسرهای همزیستی یک زوج که پخش آن حدود یک دهه ادامه داشته و حتی در میان مخاطبان ایرانی هم محبوبیت زیادی دارد، چهره‌‌ای شناخته‌شده میان عموم مردم به حساب می‌آید. اوگار نه‌تنها بار کمدی فیلم را بر دوش دارد، بلکه با ظرافت حدومرز جنبه‌های مختلفی از شخصیت نسلیجان را هم به نمایش می‌گذارد.
نقد فیلم ترکی ترسناک «بچه ها نزد تو» را در فیلیمو شات بخوانید
«رازهای سفره» که در جشنواره‌های فیلم لندن و شانگهای هم به نمایش درآمده، واکنش‌های متفاوتی را به همراه داشته است. اگرچه عموم نقدهای فیلم مثبت بوده، اما در بعضی موارد نیز منتقدان کمتر با فیلم ارتباط برقرار کردند و لحن آن را غیرقابل‌باور و دور از فرهنگ واقعی مردم ترکیه دانسته‌اند. آنها همچنین تلاش فیلم در ترکیب جنایت و کمدی را ناموفق ارزیابی کرده‌اند. حتی بااین‌وجود هم «رازهای سفره» فیلم جذاب و سرگرم‌کننده‌ای است که حتماً ارزش یک‌بار تماشا را دارد.
فیلم ترکی «رازهای سفره» محصول سال ۲۰۱۷ ترکیه به کارگردانی امید اونال و با نقش‌آفرینی دمت اوگار، فاتح آل، الیکن یوجسوی، فیرات آلتونومب، فریت آکتوغ و… هم‌اکنون بر روی فیلیمو قابل‌تماشاست.
