نقد و بررسی فیلم سینمایی متری شش و نیم

فیلیمو‌شات به‌روزرسانی: ۱۹ اسفند ۱۳۹۹

دومین ساخته سعید روستایی یعنی فیلم سینمایی متری شش و نیم که در جشنواره سی و هفتم فجر به نمایش درآمد او را با سیلی از انتقادها روبه‌رو کرده است.

صراحت، رویارویی نزدیک با زشتی ها و سیاهی ها و میخکوب کردن تماشاگر مقابل پرده سینما ویژگی خاص سینمای سعید روستایی است. کارگردان جوانی که با ساخت ابد و یک روز به عنوان اولین تجربه سینمایی توقع ها را از خود بالا برد و به همین دلیل هم دومین ساخته او یعنی فیلم سینمایی متری شش و نیم که در جشنواره سی و هفتم فجر به نمایش درآمد او را با سیلی از انتقادها رو به رو کرده است. فیلم سینمایی متری شش و نیم با همان ترکیب بازیگران ابد و یک روز یعنی پیمان معادی، پریناز ایزدیار و نوید محمد زاده در نقش های اصلی و با فیلمنامه ای در همان حوزه مواد مخدر و خانواده کارگردانی شده است. کلیدواژه هایی از جمله فقر، اعتیاد، تعصب روی اعضای خانواده، فاصله طبقاتی در آن به خوبی پرررنگ است و در طول داستان به ایدئولوژی های ذهنی مطرح شده از سوی کارگردان منجر می شود. تقابل پلیس بد با قاچاق فروش خوب در حالی که تصویر کلیشه ای از پلیس ها در فیلم ها به نمایش در می آید برگ برنده روستایی در فیلم سینمایی متری شش و نیم است. سکانس های ابتدایی فیلم چیزی را نشان می دهد که کمتر کسی در دنیای واقعی دیده است. سکانس هایی با حضور ۹۰۰ هنرور که همه شان مصرف کننده مواد مخدر هستند و درحالت طبیعی زندگی از آن ها فیلمبرداری شده است. شاه سکانس پایانی یعنی زمانی که خواهرزاده منصور (نوید محمدزاده در نقش توزیع کننده مواد مخدر) در زندان مقابل خانواده برای دایی اش حرکات جدیدی که در کلاس ژیمناستیک یاد گرفته است را اجرا می کند دقیقا همان ضربی است که در سکانس های اول به تماشاگر وارد شده بود و حالا بدرقه کننده او از سالن سینما می شود. فیلمنامه هم به قدری دقیق، روان، پر هیجان و با دیالوگ های درخشان نوشته شده است که بیشترین تاثیر آن را در بازی روان بازیگرهای اصلی از جمله پیمان معادی می بینیم.

با این حال و با شانس زیادی که فیلم سعید روستایی در بدست آوردن جوایز متعدد دارد، از یک جایی به بعد جای خالی چیزی را حین تماشای فیلم حس می کنیم. حسی مثل محافظه کاری یا دست زدن به تکرار برای رها شدن از فشارهای بیرونی. فشارهایی که تا یک شب مانده به شروع جشنواره فیلم فجر هم زمزمه های آن برای فیلم فیلم سینمایی متری شش و نیم وجود داشت و حتی احتمال داشت تا این فیلم با فیلمی دیگر جاگزین شود. فیلم سینمایی متری شش و نیم فیلمی است که سینمای روستایی را محافظه کارانه نشان می دهد و یا بهتر است بگوییم با وجود درخشش او در کارگردانی فیلم ابد و یک روز فیلم سینمایی متری شش و نیم تکراری از همان شیوه کارگردانی است که جای خالی بعضی جسارت ها و هیجان ها در آن حس می شود. با این حال استقبال های مردمی در روزهای جشنواره فیلم فجر از این فیلم آنقدر زیاد بوده که تا روزهای پایانی همچنان در رده بالا آرا مردمی قرار دارد و تا روز آخر جشنواره هم این شانس را دارد که فیلم برتر از نگاه مردم انتخاب شود.

روستایی: فیلم سینمایی متری شش و نیم حاصل همه زندگی من بعد از ابد و یک روز است!

نشست پرسش و پاسخ فیلم فیلم سینمایی متری شش و نیم با حضور تعداد زیادی از خبرنگاران و اهالی رسانه پس از اکران این فیلم در کاخ رسانه ای جشنواره فیلم فجر برگزار شد.در ابتدا سعید روستایی درباره کاراکترهایی که نوید محمدزاده و پیمان معادی بازی کردند و اینکه آیا گزینه های دیگری غیر این دو وجود داشته، گفت: انتخاب اول خود این دو نفر بودند. زمانی که من طرح را می نوشتم با هم در ارتباط بودیم و راجع به نقش ها حرف می زدیم. او همچین در پاسخ به سوالی که درباره مشکلاتی بود که برای نمایش فیلم به وجود آمد و تدوین چندباره آن بود اینطور پاسخ داد: واقعیت این است که روزهای آخر قبل از جشنواره ما مشغول انجام کارهایی بودیم که باعث شد نتوانم نسخه نهایی خودم را آماده کنم. یک سری روتوش های خیلی جزئی که مهم نبودند و در چند روز گذشته من خیلی روی آنها کار کردم. امروز قرار بود آن نسخه پخش شود. ولی من دوست داشتم آن نسخه پخش شود. با این حال مشکلی به عنوان ممیزی در روزهای اخیر نداشتیم و مشکل همین تدوین مجدد بود.

فیلم ایستگاه اتمسفر | کوچک، انسانی و استاندارد

سعید روستایی در ادامه درباره هماهنگی معتادهایی که در فیلم بودند گفت: کار با این عزیزان آسان نبود خیلی سخت بود ولی من سختی های کار را پای توانمند بودنمان نمی گذارم. ساختن یک فیلم در یک اتاق سختی‌های خودش را دارد ساختن فیلم ما هم سختی های خودش را دارد. ما لوکیشن را جایی انتخاب کردیم که دسترسی به اینها سخت نباشد ولی این عزیزان زود خسته می شدند و زمانی که می خواستند بروند باید می رفتند. در سکانس انگشت نگاری ما خواستیم ۴۵ دقیقه بیشتر بمانند، ده دقیقه بیشتر طول کشید حمله کردند و بدون هیچ تعارفی از آنجا خارج شدند. روستایی در مقایسه فیلم ابد و یک روز با فیلم فیلم سینمایی متری شش و نیم گفت: این فیلم خیلی انرژی می‌برد و هیچ مقایسه‌ای بین این فیلم و فیلم قبلی‌ام وجود ندارد. همه عمر و زندگیم را بعد از ابد و یک روز پای این فیلم گذاشتم.

نوید محمدزاده درباره این نقش و اینکه آیا مابه ازای خاصی در بیرون برایش پیدا کرده گفت: من این کار را انجام دادم. دوست دارم آن چیزی که می بینند را ببینند، درباره اینکه چه کردیم و چه شد زیاد حرف نمی زنم. محمدزاده در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا قاچاقچی فیلم فیلسوف بود گفت: این فیلم به هر حال فیلمی است که خرس روی صورت قاچاقچی چنگ ننداخته، قاچاقچی می تواند آدمی باشد که زندگی نرمالی داشته باشد و خیلی معمولی باشد. سعید روستایی همچنین به سوالی درباره فیلمنامه پاسخ داد و درباره بازنویسی چندباره آن گفت: سال ۹۶ فیلمنامه را برای پروانه ساخت فرستادیم. دو بار قبل از آن بازنویسی شده بود، بعد همینطور که هر بار رد می شد همزمان بازنویسی می شد. این هم معضلی است ما یک فیلمی به اسم ابد و یک روز می سازیم، بعدش کار برایمان سخت تر می شود. من می توانستم خیلی ساده این فیلم را سال پیش در جشنواره داشته باشم و برنامه زندگیم به هم نریزد. این گلایه من است که هفت، هشت ماه طول می کشد که فیلمنامه تایید شود. بازنویسی فیلمنامه چیزی نیست که برای من تمام شود، همین الان هم بعد از جشنواره با تدوین تغییراتی خواهم داد.