نقد و بررسی فیلم مامان در سی و نهمین جشنواره فجر | دختری که پیر شد

داستان فیلم مامان درباره یک خانواده جنگ‌زده است که ناچار می‌شوند به تهران کوچ کنند و سرنوشت آن‌ها را در سه مقطع زمانی مختلف دنبال می‌کنیم و در تمام مدت مادر حکم ستون خانواده را دارد.

در بین تمام فیلم های اول سی و نهمین جشنواره فجر امسال، فیلم مامان بیش از همه نزدیک است به تعریف و انتظاری که از یک فیلم اول با مختصات رایجش وجود دارد و بنابراین در برخورد با اثر هم باید این نکته را به یاد داشت؛ احتمالا ارزان‌ترین و کوچک‌ترین فیلم جشنواره امسال است که البته این توصیف را نمی‌شود به مثابه محدودیت و فقدان خلاقیت در نظر گرفت.


برندگان جشنواره فجر ۹۹


عوامل فیلم سینمایی مامان

نویسنده، تدوین‌گر و کارگردان: آرش انیسی، تهیه‌کننده: مجید برزگر، مدیر فیلمبرداری: فرید طهماسبی، آهنگساز: میلاد موحدی، بازیگران: رویا افشار، امیر نوروزی، عرفان ابراهیمی، امیر شمس، شقایق شوریان، اسماعیل شفیعی، ندا اسدی، پونه پارسایی، مرتضی علی عباس میرزایی، سمیرا خلیلی و…

داستان فیلم مامان درباره یک خانواده جنگ‌زده است که ناچار می‌شوند به تهران کوچ کنند و سرنوشت آن‌ها را در سه مقطع زمانی مختلف دنبال می‌کنیم و در تمام مدت مادر حکم ستون خانواده را دارد. فیلمی که به جای پیروی از سنت‌های رایج ملودرام‌های اجتماعی به شدت وامدار ادبیات است و سعی کرده تا در عین سادگی و تولید جمع و جور، در فرم و روایت به سراغ تجربه‌های متفاوتی برود. در این میان شخصیت مامان (با نقش‌آفرینی رویا افشار) و جهان انتزاعی او، که خیلی وقت‌ها در تضاد با واقعیت دنیای بیرونی‌اش قرار می‌گیرد، عنصر اصلی فیلم است. البته انتظار نداشته باشید که مامان در کلیشه‌ای‌ترین صورت ممکن به ستایشی از مقام مادر تبدیل شود و مانند ملودرام‌های اشک‌انگیز با تاکید بر ایثار و مهر مادری به دنبال برانگیختن احساسات تماشاگر باشد، چرا که فیلم روی جنبه‌های مختلفی از کاراکتر اصلی دست گذاشته و از پرداختن به سویه‌های تاریک روانشناختی شخصیت ابایی نداشته. تازه اگر مادر را استعاره‌ای از میهن در نظر بگیرید، شاید به تاویل و تفسیرهای جالبی هم دست پیدا کنید.

رویا افشار در نمایی از فیلم مامان

همه چیز درباره فیلم منصور + نقد و بررسی


به همان نسبت که ایده و شخصیت‌پردازی مامان می‌تواند به نقطه اتکای فیلم تبدیل شود و مورد توجه قرار بگیرد، تجربه کم کارگردان و محدودیت‌های تولید پاشنه آشیل فیلم است و دامنه توجه به اثر را محدود می‌کند. طوری که می‌توان گفت مامان نمونه‌ای دیگر از فیلم‌های تیپیکال هنر و تجربه است و اصلا با همین ظرفیت و انتظار ساخته شده.

فراتر از فیلمنامه، چشمگیرترین عنصر مامان بازیگری است که فرصت مناسبی را در اختیار رویا افشار و بازیگران جوان و مستعدی گذاشته که پس از درخشش در صحنه تئاتر، جلوی دوربین نیز تجربه موفقی داشته‌اند و حضور در این فیلم می‌تواند زمینه‌ساز نقش‌آفرینی‌های بعدی آن‌ها در پروژه‌های بزرگتر باشد.

با وجود اینکه مامان فیلم بزرگی نیست و چنین ادعایی هم ندارد، کنجکاوی نه چندان زیاد برای تماشای آن از سوی اهالی رسانه ممکن است به نادیده گرفتن فیلم و عناصری از آن تمام شود که حداقل از شایستگی نسبی برای دیده شدن و توجه برخوردار هستند.


نقد و بررسی فیلم روزی روزگاری آبادان | کنار هم بودن در روزهای سخت


واکنش منتقدان به فیلم مامان

قابل پیش‌بینی بود که در خلوت‌ترین روز از جشنواره فجر، مامان توسط تعداد کمی از منتقدان دیده شود اما در میان همین تعداد از کسانی هم که فیلم را دیده‌اند، مامان تحسین‌کنندگان و طرفداران زیادی پیدا کرده.

واکنش‌ها به فیلم یادآور همان نقدهایی است به ساخته‌های مجید برزگر و فیلم‌هایی که او تهیه کرده بود؛ یک ایده و شخصیت مرکزی که می‌تواند بر کلیت فیلم سایه بیاندازد و از ابعاد تولید محدود و جمع و جور بیشتر جلوه می‌کند. در نقدها و واکنش‌های مثبت نسبت به فیلم، مهم‌ترین عنصر پرداخت شخصیت پیچیده و متفاوت مامان با نقش‌آفرینی درخشان رویا افشار است‌. رابطه‌ای که مامان با فرزندانش دارد، با ظرافت و جزییات تصویر شده و ابعاد روانشناختی پیچیده‌ای دارد. دیگر بازیگران فیلم، از جمله امیر نوروزی که در مصلحت هم حضور چشمگیری داشت، جزو بهترین بازی‌های جشنواره امسال هستند.

با این وجود، روی سیر فیلمنامه و پایان‌بندی قصه هنوز هم بحث وجود دارد و نهایتا باید در نظر داشت که مامان فیلمی متعلق به جریان سینمای آلترناتیو است و انتظار استقبال گسترده از سوی مخاطب عام، که عادت کرده به فرمول‌ها و قراردادهای قصه‌گویی، کمی سخت به نظر می‌رسد. اما در مجموع باید گفت مامان بدون آنکه ادعای بزرگی داشته باشد، توانسته تا دل گروهی از منتقدان را به دست بیاورد و این برای یک فیلم اول کوچک دستاورد کمی نیست.

نمایی از فیلم مامان

جلسه نقد و بررسی فیلم مامان


نظر شما چیست؟

ایمیل شما منتشر نخواهد شد

از اینکه نظرتان را با ما در میان می‌گذارید، خوشحالیم

1 دیدگاه
  1. bahar می‌نویسد

    چرا فیلم مامان نگذاشتی

fosil