نقد و بررسی فیلم روشن در سی و نهمین جشنواره فجر | مردی در آستانه فروپاشی
فیلم روشن بیش از هر چیز روی یک شخصیت تمرکز می‌کند؛ شخصیتی که در سال‌های اخیر سینمای ایران کمتر مشابهش را دیده‌‌ایم.
در سینمای ایران که معذوریت و محدودیت خیلی زود سینماگران را به چرخه تکرار و دالانی امن می‌کشاند و همه را مجبور می‌کند به بازیافت تجربیاتی که قبلا جواب گرفته، تلاش برای یک تجربه متفاوت، سخت به نتیجه می‌رسد و همیشه نیز چنین تلاشی موفق از کار درنمی‌آید. در میان آثار حاضر در جشنواره فجر ۳۹ فیلم روشن بهترین نمونه از تلاش برای رسیدن به یک کار متفاوت است؛ متفاوت با آنچه که از روح‌الله حجازی به‌عنوان کارگردان و رضا عطاران به‌عنوان بازیگر انتظار دارید. برای نقد و بررسی فیلم روشن در سی و نهمین جشنواره فجر با فیلیمو شات همراه باشید.
فیلم جلسه نقد و بررسی فیلم روشن در پایین همین صفحه برای شما عزیزان قرار داده شده است.
عوامل فیلم سینمایی روشن
نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده: روح‌الله حجازی؛ مدیر فیلمبرداری: مرتضی نجفی؛ تدوین: میثم مولایی؛ موسیقی: بامداد افشار؛ بازیگران: رضا عطاران، سارا بهرامی، سیامک انصاری، مهدی حسینی‌نیا، مسعود میرطاهری، محمد ولی‌زادگان، ابراهیم عزیزی، حمیدرضا حیدری، هدیه آزیدهاک، امیر کیوان معصوم، محمد نیکبخت، نازنین سهامی زاده، سرگل لواسانی و علی رحیمی.
برندگان جشنواره فجر ۹۹ اعلام شدند
تیزر فیلم روشن
فیلم روشن درباره واکنش مردی است که در اثر فشار و تحقیر بیرونی به مرز فروپاشی می‌رسد و تصمیم می‌گیرد تا در برابر این وضعیت دست به کاری بزند برای تغییر، اما نه تغییر به سادگی اتفاق می‌افتد و نه تحقیر تمامی دارد. فیلمی که در چارچوب‌های معمول قصه‌گویی مبتنی بر درام قرار نمی‌گیرد و بیش از هر چیز روی یک شخصیت تمرکز می‌کند؛ شخصیتی که نه فقط در مقایسه با کارنامه حجازی و عطاران، بلکه در سال‌های اخیر سینمای ایران کمتر مشابهش را دیده‌‌ایم.
حجازی کارش را در دهه هشتاد شروع کرد و از همان ابتدا نشان داد که سرش درد می‌کند برای رفتن به سراغ موضوعات دردسرساز و تابوهای عرفی و اجتماعی که در شرایط معمول سینمای ایران به دلیل فضای بسته و ممیزی‌های سخت‌گیرانه، کمتر فرصت پرداخت به آن‌ها پیدا می‌شود. در طول دو دهه مسیر فیلمسازی حجازی با همین رویکرد و سلیقه ادامه پیدا کرد و با زندگی خصوصی آقا و خانم میم، زندگی مشترک آقای محمودی و بانو و اتاق تاریک نشان داد که می‌تواند تب جامعه را به درستی شناسایی کند و در نقش‌های اصلی هم بازی‌های قابل‌قبولی از بازیگرها بگیرد، اما آنچه که به فیلم‌ها آسیب می‌زد عمیق نشدن در پرداخت به اندازه کافی و گاه بیش از حد رو بودن ایده‌ها بود. برخلاف انتظار، حجازی در روشن به کل مسیر متفاوتی را رفته و به همین دلیل حاصل کار یادآور فیلم‌های قبلی نیست. بخشی از ایده‌ی مرکزی فیلم را می‌تواند واکنشی دانست به وضعیت بحرانی کشور در دو سال اخیر، اما تاثیرپذیری حجازی از شاهکارهای معروف سینما که شهرت خود را مدیون “کاراکتر اِستادی” هستند نیز آشکار است.
نقد فیلم شیشلیک محمدحسین مهدویان در سی و نهمین جشنواره
باید از دو عنصر مهم دیگر در فیلم یاد کرد: رضا عطاران که از پرسونای معمولش در کمدی های عامه‌پسند چند سال اخیر کاملا فاصله گرفته و خودش را وقف خلق یک شخصیت تازه کرده و مرتضی نجفی که سال قبل با تومان سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری را برای اولین تجربه‌اش در مقام مدیر فیلمبرداری دریافت کرد و در روشن به یک بافت بصری شگفت‌انگیز و دور از استاندارد رایج سینمای ایران دست یافته است.
نباید فراموش کرد که فیلم روشن تجربه‌ای متفاوت در مقایسه با الگوی همیشگی فیلم‌های اجتماعی سینمای ایران است و همین روایت کاراکترمحور و حتی در لحظاتی انتزاعی احتمالا واکنش‌های ضد و نقیضی را به همراه خواهد داشت. با این وجود، حتی اگر روشن از سوی هیئت داوران جشنواره فجر امسال خیلی هم تحویل گرفته نشود، باید منتظر استقبال منتقدان از فیلم باشیم.
واکنش منتقدان به فیلم روشن
اگر بنا را به واکنش منتقدها بگذاریم، تا به اینجا روشن یکی از بهترین فیلم‌های جشنواره امسال و اثری قابل توجه در سینمای چند سال اخیر است که در مقایسه با کارنامه خود فیلمساز نیز جایگاهی ویژه پیدا می‌کند. فیلمی تاثیرگذار و در عین حال فکرشده که شاید بهتر تمام از آثار در جشنواره امسال موفق شده تا حس و حال جاری در سطح جامعه را بازتاب دهد.
روشن بیش از هر چیز فیلمی است مبتنی است بر شخصیت‌پردازی و تمام عناصر اجرایی را برای خلق یک جهان شخصی به کار می‌گیرد. در سینمای دهه نود ایران به ندرت شاهد فیلم‌های مبتنی بر درک و مطالعه یک شخصیت بوده‌ایم. برای مثال در جشنواره گذشته می‌توان به آتابای و تومان اشاره و در سال‌های قبل به آثار مهم دیگری چون رگ خواب، پرویز و نفس. ساخته جدید روح‌الله حجازی روایتی کاملا درونی را دنبال می‌کند و به دلیل همراهی دائم با شخصیت، پی‌رنگ قصه و حوادث بیرونی در درجه دوم از اهمیت قرار گرفته است.
تاثیرپذیری و ارجاع به آثار شاخص سینمایی در فیلم فقط به علاقه شخصیت اصلی نسبت به سینما محدود نشده و در طول تماشا بارها این مسئله به چشم می‌آید. طوری که می‌توان جوکر تاد فیلیپس یکی از فیلم‌های مهم سال گذشته را منبع الهام احتمالی حجازی برای نوشتن داستان و خلق شخصیت روشن دانست، که البته خود جوکر هم به نوعی بازیافت دو فیلم دیگر مارتین اسکورسیزی یعنی راننده تاکسی و سلطان کمدی به شمار می‌رفت.
این را هم باید در نظر داشت که تمام واکنش‌ها هم به روشن موافق و تحسین‌آمیز نبوده. در مواردی رویکرد پی‌رنگ گریز و فضای ذهنی آن موجب شده بخشی از تماشاگران با فیلم ارتباط برقرار نکنند و از سویی دیگر نیز ایده اجتماعی تند و تلخ فیلم احتمالا موجب زاویه تعدادی از منتقدان با فیلم از منظر درونمایه شده است.
جلسه نقد و بررسی فیلم روشن
نقد و بررسی فیلم روزی روزگاری آبادان
