نقد فیلم خورشید ساخته مجید مجیدی | نوری بتابان!
فیلم خورشید تازه‌ترین فیلم مجیدی و بازگشت او به دوران بچه‌های آسمان است. دورانی که بچه‌ها و مشکلات آنها در کانون توجه مجیدی قرار داشتند و معصومیت آنها در مواجهه با مشکلات زندگی موضوع اصلی فیلم‌هایش بود.
بعد از فیلم‌های آواز گنجشک‌ها و محمد رسول‌الله که باوجود حضور بچه‌ها در بطن داستان، فیلم‌هایی با محوریت زندگی و مشکلات بزرگسالان و بیش از هر چیز به دنبال انتقال معنایی از پیش طراحی‌شده بودند. مجید مجیدی فیلم آن‌سوی ابرها را در هند ساخت که چندان مورد استقبال واقع نشد. فیلم خورشید تازه‌ترین فیلم مجیدی و بازگشت او به دوران پدر و بچه‌های آسمان است. دورانی که بچه‌ها و مشکلات آنها در کانون توجه مجیدی قرار داشتند و معصومیت آنها در مواجهه با مشکلات زندگی موضوع اصلی فیلم‌هایش بود. برای نقد و بررسی این فیلم با فیلیمو شات همراه باشید.
فیلم «خورشید» به عنوان نماینده ایران در اسکار ۲۰۲۱ انتخاب شد
یادداشتی بر فیلم خورشید مجید مجیدی
فیلم خورشید با معرفی علی (با بازی درخشانِ روح‌الله زمانی) و دوستانش آغاز می‌شود. بچه‌هایی که کارشان لاستیک دزدی است و محل زندگی نامناسبی دارند اما با وجود مشکلاتی که دارند با هدایت علی روزگار می‌گذارند؛ تا اینکه هاشم (با بازی علی نصیریان) به علی پیشنهاد کاری را می‌دهد که زندگی او دوستانش را متحول خواهد کرد: در آب‌راهی که زیر مدرسه خورشید قرار دارد، یک زیرخاکی
وجود دارد. علی و دوستانش به بهانه تحصیل به مدرسه می‌روند و…
مجید مجیدی کارگردان فیلم سینمایی «خورشید»: مسئله «کودکان کار»، مسئله‌ای ملی است
فیلم خورشید ریتم تندی دارد؛ به سرعت موضوع پیدا کردنِ زیرخاکی را مطرح می‌کند و در تمامی طول فیلم هیجان پیدا کردن گنجی که قرار است زندگی بچه‌ها را برای همیشه تغییر دهد را با جدیت دنبال می‌کند. با این حال با حوصله به پس‌زمینه شخصیتهای اصلی، استعدادها و آرزوهایشان می‌پردازد تا فیلم خورشید برخلاف فیلم‌های مشابه که به دام شعار و دغدغه‌مندی کاذب می‌افتند، داستان و سرانجام شخصیت‌ها را در اولیت قرار دهد. سرانجام کودکانی که سال‌هاست طعم کودکی را نچشیده‌اند، حالا خوشبختی را در زیرزمین مدرسه‌ای جستجو می‌کنند که می‌تواند سکوی پرتاب آنها برای زندگی بهتر در آینده باشد. بدین ترتیب خورشید موقعیتی متناقض را پیش روی بیننده قرار می‌دهد. از سویی کودکانی بزهکار را به عنوان کودکان کار معرفی می‌کند و از سوی دیگر با حوصله ثابت می‌کند تن دادن به خلاف تنها راه آنها برای زنده ماندن در شرایطی نابرابر است که از تحمل و ظرفیت آنها خارج است. در این بین مدرسه خورشید همچون منطقه‌ای مرزی به تصویر کشیده می‌شود. خارج از درهای مدرسه، بچه‌ها یا در استخدام خلافکارها هستند یا درگیر مصائب خانوادگی حل‌نشدنی، در زیرزمین مدرسه نیز، کودکانی سودایی که به دنبال گنج راه خود را به فاضلاب باز می‌کنند. اما درون مدرسه و محیط بسته کلاس‌ها، تمامی آنها بچه‌های با استعدادی هستند که می‌توانند زندگی‌شان را در مسیری متفاوت قرار دهند. نکته اینجاست که آنها به دلیل انجام کاری خلاف در مدرسه حضور دارند. به بیان دیگر انگیزه آنها از حضور در مدرسه، تحصیل نیست، تخلف است. از این رو خورشید در پی پاسخ دادن به این سوال است که حضور بچه‌ها حتی به دلیل انجام کار خلاف در مدرسه می‌تواند موجب تحول آنها به شکلی ناخواسته و قرار دادن زندگی آنها در مسیری درست شود؟ از این منظر، فیلم خورشید فیلم تلخی است؛ چرا که شخصیت‌هایش را در موقعیتی قرار می‌دهد که برد و باخت در آن معنایی ندارد.
شمیلا شیرزاد بازیگر فیلم خورشید
خورشید در پی آن نیست تا از معبر نمایش سختی پیش آمده برای چند کودک، ترحم بیننده را برانگیزد. مجیدی پشت شخصیت‌هایش می‌ایستد و جسورانه راوی زندگی تلخ و سرنوشت محتوم آنهاست. نشانه‌های بصری آشنای فیلم‌های مجیدی، مثل آب و نور، حضوری پر رنگ و تأثیرگذار در فیلم دارند. به خصوص در صحنه ابتدایی که سرخوشی بچه‌ها بعد از دزدی نافرجام با آب تنی کردن در حوض پارک به تصویر کشیده می‌شود و صحنه پایانی که سرنوشت شخصیت اصلی را تنها از طریق تمسک به این نشانه‌های آشنا می‌توان درک و تفسیر کرد.
علاوه بر این‌ها می‌بایست به حضور نیما جاویدی به عنوان همکار فیلمنامه‌نویس در کنار مجیدی اشاره کرد که همچون فیلمنامه‌هایی ملبورن و سرخپوست، تعلیق را به دل داستان تزریق کرده است تا خورشید تا نمای پایانی بیننده را به دنبال خود بکشد.
واکنش اولیه منتقدان به خورشید ساخته مجید مجیدی | بازگشت به قصه‌های صادقانه
«خورشید» جدیدترین ساخته مجید مجیدی این فیلمساز باسابقه را بعد از سال‌ها به جشنواره فجر و سینمای شخصی خودش بازگرداند. واکنش منتقدان به «خورشید» هم جالب‌توجه بود.
«خورشید» که با ترکیبی از بازیگران حرفه‌ای چون علی نصیریان، جواد عزتی و طناز طباطبایی و نابازیگران و چهره‌های تازه‌وارد ساخته شده، ماجرای جستجو برای یافتن گنجی را توسط گروهی از بچه‌ها روایت می‌کند. هومن بهمنش در مقام فیلمبردار و نیما جاویدی در مقام نویسنده، همکاران جوان مجیدی هستند.
واکنش اولیه تعدادی از منتقدان به «خورشید» را در فیلیمو شات مرور می‌کنیم.
بهمن عبدللهی: «خورشید» فیلم خوبی است؛ تاثیرگذار و سینمایی. هرچند در اندازه فیلم‌های قدیمی او («باران»، «رنگ خدا» و «بچه‌های آسمان») نیست ولی برتری خود را نسبت به دو کار اخیر مجیدی نشان می‌دهد و حاوی این پیام است که مجیدی در حوزه سینمای اجتماعی کودکان، فیلمساز بهتری است؛ با مولفه‌های خاص خودش.
مجیدی حتی به آثار قبلی خودش هم اشاراتی دارد. فیلم مرا به یاد «عبور از تله» اثر غلامرضا رمضانی می‌اندازد که بیست‌وپنج سال پیش با همین مایه‌ها ساخته شده بود. جدا از بازی درخشان علی نصیریان، بازی پسربچه و قهرمان اصلی فیلم به همراه دختر افغان عالی است.
امید ذاکرنیا: آخرین فیلم مجیدی می‌تواند بهترین فیلم این کارگردان تلقی شود؛ فیلمی که نسبت به آثار قبلی‌اش کمتر رمانتیک است و یک فیلمنامه جدی دارد که بیش از هر چیزی می‌خواهد به خود داستان وفادار بماند. «خورشید»، با نابازیگران فوق‌العاده دوست‌داشتنی، فیلمبرداری و موسیقی و تدوین خوبش توانسته است به سطح استاندارد فیلمسازی امروز چنگ بزند.
بهنام شریفی: نسبت به چند فیلم اخیر کارگردان، گامی به پیش است. مجیدی دوباره به فضای مٲلوف خود بازگشته. بازی بازیگر پسر نوجوان و جواد عزتی، جزو نقاط قوت فیلم هستند. مسٲله، قصه لاغر و روایت کم‌بار و نمادپردازی‌هایی هستند که در بافتار روایت جا نمی‌افتند.
سید آریا قریشی: جلوتر از فیلم‌های چند سال اخیر مجیدی قرار می‌گیرد. مجیدی با این فیلم به حوزه‌ای بازگشته که پیش از این تجربیات موفقی در آن داشته است. کارگردانی خوب مجیدی، فیلمبرداری قابل‌تحسین هومن بهمنش و بازی دیدنی روح‌الله زمانی در نقش اصلی، از جمله نقاط قوت «خورشید» به شمار می‌روند. با وجود این، فیلمنامه اثر مطول است و خرده داستان‌های متعددی که فیلمنامه‌نویسان حول شخصیت اصلی تعریف می‌کنند، در مواردی به سرانجام نمی‌رسند. نتیجه، فیلم متوسطی است که با یک تدوین مجدد بی‌رحمانه می‌تواند به اثری قابل‌قبول تبدیل شود.
امین مبینی: «خورشید» بازگشت مجید مجیدی به حوزه قدرت اوست. او دوباره به سراغ همان فضای آشنای آثار موفقش رفته. قهرمان نوجوانی که تلاش می‌کند از دل زندگی فقیرانه خود، راهی به‌سوی خوشبختی بگشاید؛ این بار با تولید بزرگ‌تر از آثار دهه هفتاد که از یک طراحی پیچیده صحنه به خوبی بهره برده است. تجربه دو فیلم قبلی، به قدرت هدایت مجیدی کمک فراوانی کرده و مهم‌ترین نقطه قوت کار، کارگردانی بسیار مسلط و قدرتمندانه اوست؛ چیزی که دیگر در میان فیلمسازان هم‌دوره‌اش دیده نمی‌شود. فیلمبرداری سطح‌بالای هومن بهمنش قطعا بهترین نمونه در جشنواره امسال است و انتخاب درست بازیگران، نقطه قوت دیگر «خورشید». هرچند همچون همیشه مشکل اصلی، فیلمنامه لاغر و کم‌جان است که کشش زمان ۱۳۰ دقیقه‌ای فیلم را ندارد و کمیت منطقی‌اش برخی جاها لنگ می‌زند. درمجموع اما «خورشید» فیلم خوبی است و شانس بالایی برای کسب سیمرغ در چند رشته دارد.
عالی بود.
بیننده تا آخرین لحظه مثل علی گول خورده بود که گنج واقعی پیدا میکنه.
زنگ آخر مدرسه هم به نظرم اهمیت مدرسه و شروع یه زنگ دیگه و امید رو تداعی میکنه.
جذابیت فیلم برای من نه تنها فیلم که خارج از چهارچوب فیلم بود حقیقت اینه که فیلمساز هم جزئی از جامعه هست و شرایط جامعه روش تاثیر گذار زمانی که بچه های آسمان ساخته شد جامعه ما به نظر من امید بیشتری درش بود اعتقاداتش به خوبی انسانیت از خود گذشتگی بیشتر بود اما امروز با توجه به شرایط جامعه و فرسوده شدن مردم عادت کردن به دست و پا زدن برای حل مشکلات این که مجبور باشی به خودت فقط فکر کنی خیلی هنر کنی خودتو نجات بدی اینجا دیگه شخصیت اول فیلم و خیلی از شخصیتهای به نسبت مثبت فیلم هر کدوم به دنبال این هستن که خودشون رو نجات بدن و به هر ریسمانی چنگ میزنن یکی دوستتش رو ترک میکنه و به دنبال فوتبال میره شاید نجات پیدا کنه یکی سهی میکنه وقتی بقیه نیست گنجی رو پیدا کنه شاید مجبور نباشه برگرده افغانستان یک پیر مرد سعی میکنه بچه هارو کنار بزنه و تنهایی گنج رو پیدا کنه اما از پسش برنمیاد حتی مدیر داره برای خودش تلاش میکنه تنها نقطه امید این فیلم جواد عزتی هست که هنوز تلاش میکنه بقیه رو نجات بده اما اون رو هم میکیرن و دستش رو میبندن
فیلم خوبی بود و با پسرم که پانزده سالش هست صحبت کردم. پسرم قبلا فیلم رو دیده بود گفت بابا فیلم خیلی خوبیه نگاه کن.
عالی بوووود عالی خصوصا صحنه های آخر فیلم واقعا دست مریزاد آقای مجید مجیدی
من خیلى دوست داشتم و دلم میخواد چندبار دیگه ببینم و به بقیه هم پیشنهاد بدم، ولى آخرش بى نهایت تلخ بود، همش منتظر بودم که کل مدرسه با اون گنج نجات پیدا کنه، اینکه هیچ خیرى نیومد تلخ بود، یه فیلم تلخ دوست داشتنى و بازى ها هم عالى بود…
چرا الکی وقتی قدرت درک پایینی دارید به فیلم انگ می چسبونید
فیلم به این قشنگی فیلم نیاز به تفکر دارد و درک بالا من خوشم اومد
مزخرف وکسل کننده بود ارزش نداره پولتونو حروم کنید بره تو جیب مفت خورا بزارید یه مدت دیگه میزارنش تو اینترنت مفتکی گذاشتنم نبینید فقط وقته تونو حروم میکنید بجاش یه فیلم آمریکایی اکشن ببینید بهتره
فقط سه تا از سکانساشو پسندیدم.روند داستان خسته کننده بود و فقط بخاطر جواد عزتی فیلم رو تا اخرش دیدم.دختر افغان هم عاای بازی کرد.بازی روح الله زمانی هم عالی بود.اما این که همش تو زیرزمین بود و دنبال زیرخاکی اینش واااااقعا خسته کننده بود.شایدنیم ساعت فیلم همین تیکه های الکیو نشون میداد.در مجموع اونقدری ک فیلم سروصدا کرده و میگن که عالیه من نظرم اینه که یه چیز معمولی و متوسطه.
به نظر من یک فیلم کاملا ایرانی و جذاب بود بازی بسیار خوب پسر نقش اول و موضوع روز کودکان کار ، حقیقتا من دیدن این فیلم رو به پسر ۱۲ ساله ام پیشنهاد کردم و دید ،اما گفت پایان فیلم خیلی باز است و نتونست به یک نتیجه شسته رفته برسه ، منهم نتونستم قانعش کنم به همین دلیل سراغ نقدهای فیلم رفتم …. ببینم نظر کارشناسان چی هست … اما انصافا نظام نقد فیلم هم در کشور ما متأسفانه مثل سایر مسائل کشورمان چندان
قوام یافته و عالی نیست .
در مجموع لذت بردم هر چند به محتوای فیلم هم شخص بنده انتقادات زیادی دارم که جای بحث دارد…
حاضرم ده بار دیگه ببینم
فیلم منو واقعا تحت تاثیر قرار داد و حاضرم چند بار دیگه با حوصله ببینمش.
*اسپویل*
واقعا پایانش منو سوپرایز کرد… مشخص بود که در آخر ناامیدی در انتظار پسره ست، و حتی مطمئن بودم پسره میمیره یا تو بهترین حالت تو لحظه آخر پیداش میکنن و نجاتش میدن، اما برعکس خودش راه خودشو باز کرد و اومد بیرون و آخر سرم زنگ مدرسه رو درست کرد که نشون بده حق با خودش بوده. واقعا شاهکار بود. یعنی با یک دقیقه پایانی راحت تبدیل به بهترین فیلم ممکن شد.
برخلاف دوستانی که میگن فیلم می خواسته مشکلات کودکان کار رو نشون بده، یا ایران رو بد نشون بده و… به نظرم این فیلم هدفش نشون دادن نبوغ ویژه بوده. علی نه فوتبال بلد بود، نه ریاضی، در مقایسه با دوستاش، به نظر میومد هیچی نداره. اما در اصل علی یه رهبر بود، یه نفر که میشد کامل روش حساب کرد، هیچ چیز جلوشو نمیگرفت و تو بدترین شرایط بهترین کار رو میکرد.
هدف داستان نشون دادن یه آدم موفق، با اراده، و قوی توی بدترین شرایط زندگی بود، و داستان نشون داد حتی بدترین شکست ها اونو از مسیر موفقیتش دور نمی کنه.
واقعا قابل تحسینه که ما کارگردانایی داریم که انقدر عمیق فیلم درست میکنن.
فیلم فوق العاده بود.من حاضرم ده بار ببینمش.
من این فیلم رو دوبار دیدم وهربار برام جذابیت خاصی داشت همگی خدا قوت وزنده باشین🙏🏻🙏🏻
سلام بسیار فیلم ضعیفی بود و داستانش هم اصلا خوب نبود و روند کسل کننده و زمختی داشت و تنها دلیلی که در خارج از کشور کمی خوب جلوه کرد این بود که ایرانو بد جلوه دادن و ماجرای سو استفاده از کودکان کار، وگرنه انصاف رو رعایت کنید چقدر دیدنش براتون جذابیت داشت؟ حاضرید حتی یک بار دیگه بشینید ببینیدش؟ اگه ارزش یکبار دیدن دوباره رو نداره ولی معتقد هستین که فیلم خوبیه مطمین باشید در رو دربایستی با نظر کارشناسای خارجی نظر شماهم تحت الشعاع نظرات خارجی ها قرار گرفته ولاغیر.
نقطه قوت فیلم موسیقی متن و فیلمبرداری عالی بود