نقد فیلم درخت گلابی وحشی

فیلیمو‌شات ۲۶ دی ۱۳۹۷ به‌روزرسانی: ۷ بهمن ۱۳۹۹

فیلم درخت گلابی وحشی داستان پسر جوانی را بازگو می‌کند که تحصیلات دانشگاهی‌اش به‌تازگی به‌پایان رسیده است و به روستایش و نزد خانواده‌اش بازمی‌گردد.

درخت گلابی وحشی فیلمی چالش برانگیز و اندیشه برانگیز است. فیلم درخت گلابی وحشی داستان پسر جوانی را بازگو می‌کند که تحصیلات دانشگاهی‌اش به تازگی به پایان رسیده است و پس از فارغ التحصیلی از دانشگاهی که در شهری بزرگ قرار داشته است، به روستایش و نزد خانواده‌اش بازمی‌گردد. او در ابتدا درگیر بازنگری به ارتباطاتی است که در گذشته با افراد مختلف روستا داشته است. و در بدو ورود، ناخودآگاه، خود را تافته‌ای جدابافته در میان اهالی روستا می‌بیند و چندان مایل به معاشرت با آنان نیست. اما رفته‌رفته این روند تغییر می‌کند و قضیه شکل دیگری به خود می‌گیرد. این روند در کاراکتر سینان کاراسو به خوبی مشهود است. و کاملا از سوی تماشاگر حس می‌شود؛ که نشان از پرداخت ظریف کارگردان به شکل‌گیری این روند دارد.

سینان بیش از هر کسی با پدرش مشکل دارد؛ معلمی در آستانه‌ بازنشستگی، که پول‌ها و زمانش را وقف قمار و شرط بندی روی اسب‌ها می‌کند. سینان خود را خیلی بالاتر از او می‌بیند و دائما در حال تخطئه‌ی اوست. بیخیالی پدر سینان، به شدت اعصاب همه‌ اطرافیانش را به هم ریخته است. او به لحاظ مالی، خانواده را در تنگنا قرار داده است، اما با نزدیک شدن به انتهای فیلم، خیلی چیزها تغییر می‌کنند و هر چه زمان می‌گذرد، سینان بیش از پیش خود را شبیه پدرش می‌یابد. رفته‌رفته بار ادراک و پذیرش این ماجرا که او نیز همانند پدرش و وارث درد به هیچ کجا نرسیدگی او خواهد شد، بیش از پیش بر دوشش سنگینی می‌کند.

نقد و بررسی فیلم برای جوانمرگی خیلی دیر است

فیلم درخت گلابی وحشی فیلمی گفتگوگر است و می‌کوشد با تمام چیزهای چالش برانگیز پیرامونش گفتگو کند. این فیلم حتی با دین که چندان زبان منطق را نمی‌فهمد و یکسره در حال گرفتن طلای مردم است نیز به گفتگو می‌نشیند و هر چند در آخر، آن را غیر قابل گفتگو می‌داند، اما با این حال می‌کوشد مردمی که چشم‌بسته به چیزی ایمان آورده‌اند و پس از آن حاضر نیستند به روی هیچ چیز چشم و گوششان باز شود را به خود بیاورد. و از آنان تقاضای اندیشیدن کند. این فیلم حتی حضور دین در عصر کنونی را به سخره می‌گیرد و وجود آن را با داشته‌های کنونی بشر خنده‌دار می‌داند. این زمانی اتفاق می‌افتد که سینان داستان شخصی را بازگو می‌کند که به جای سنگ در حال پرتاب کردن گوشی‌اش در یک مراسم مذهبی بوده است. گرچه در نهایت، ایمان را کر و کور می‌یابد، ولی باز می‌کوشد که چشم و گوش آن را به روی واقعیت‌های صفر و یکی دنیای جدید باز کند.

نقد و بررسی فیلم برای جوانمرگی خیلی دیر است

فیلم درخت گلابی وحشی به جز یکی دو نمایَش که هیچ ربطی به فرم فیلم ندارند، و گویی از فیلم‌های هیچکاک بیرون آمده‌اند، فیلمی منسجم و با هویت است. یکی از این نماها برای نمونه نمایی است که از پشت شانه‌ (Over The Shoulder Shot) سینان گرفته شده است. و دوربین در آن به شکلی اغراق شده بر کاغذ مچاله‌ای که روی زمین افتاده است، تاکید می‌کند. جای دیگری که البته کمتر از این، ولی به هر حال کمی توی ذوق تماشاگر می‌زند، نمایی است که به واسطه‌ آن، کارگردان می‌کوشد سربازی رفتن سینان را نشان دهد. این نما که با پایی درشت در پیش‌زمینه آغاز می‌شود، ربط چندانی به تصویرهای حسی و طبیعت گرایانه‌ فیلم ندارد و از جنس فیلم‌هایی داستان محورتر از این فیلم است.

همه چیز درباره فیلم فیلم زمین لرزه

جلوه‌های ویژه‌ی تصویریِ فیلم درخت گلابی وحشی نیز سطح بسیار پایینی دارد و بسیار ابتدایی است. برفی که توصط جلوه‌های ویژه‌ کامپیوتری در این فیلم ایجاد شده است، اصلا حس طبیعی بودن را انتقال نمی‌دهد و کاملا ساختگی به نظر می‌رسد. اما گذشته از این ضعف‌های نه چندان بزرگ باید گفت که فیلم درخت گلابی وحشی همچنان جیلان را بالا نگاه می‌دارد و همچون همه می‌دانند فرهادی، او را دچار افول چشمگیر نمی‌کند. این فیلم را در واقع می‌توان ادامه‌ منطقی فیلم‌های نوری بیلگه جیلان دانست و رنگ و بو و هویت فیلم‌های گذشته‌اش را نیز در آن مشاهده کرد.و حتی بسیاری از عناصر خاص جیلان، مانند رویایی که کمی از فیلم روزی روزگاری در آناتولی بیرون می‌زد، اینجا بسیار بهتر جا می‌افتد و جای خود را بهتر پیدا می‌کند. اما چیزی که البته از خواب زمستانی به بعد در فیلم‌های جیلان به طور جدی آغاز شده است و در این فیلم بدون واهمه بر آن تاکید می‌شود، استفاده از بحث‌ها و دیالوگ‌های طولانی در فیلم است که هر چه می‌گذرد با وجود طولانی بودن، نه تنها آزاردهنده نمی‌شوند بلکه راحت‌تر پذیرفته می‌شوند. این دیالوگ‌های روشنفکرانه البته ما را کمی به یاد برخی فیلم‌های گدار می‌اندازد و گویی جیلان تبدیل به گداری شده است که با رنگ و نور و اتمسفری بسیار دراماتیک‌تر و در فضایی داستانی‌تر، در حال بیرون ریختن چالش‌های روشنفکرانه‌اش است. این شکل از سینمای شخصی و باهویت، مسلما ارزشمند و قابل تامل است.